เคยไหม? ที่รู้สึกไม่กล้าทำอะไร กลัวสายตาคนนอกที่มองมา ไม่มั่นใจ ความมั่นใจคืออะไร มาช่วยกันค้นหา ความมั่นใจ ที่ซ่อนอยู่ในตัวของเรา
ความมั่นใจ คืออะไร
ความมั่นใจใน คือ ทัศนคติ ที่มีต่อทักษะและความสามารถของตัวเราเอง รู้สึกว่าเราจัดการชีวิตของเราได้ รู้จักจุดแข็งและจุดอ่อนของตัวเองดี และมองตัวเองในแง่บวก
ตั้งความคาดหวังและเป้าหมายที่เป็นจริง สื่อสารอย่างมั่นใจ และสามารถรับมือกับคำวิจารณ์ได้ เป็นความหมายของความมั่นใจ กล่าวง่าย ๆ คือ ความรู้สึกเชื่อมั่นในศักยภาพตัวเองในการจัดการกับปัญหา
“ความมั่นใจไม่ใช่ เราเก่งหรือไม่เก่ง เรากล้าแสดงออกหรือไม่กล้าแสดงออก”
ในทางกลับกัน ความมั่นใจในตนเองต่ำอาจทำให้ เรารู้สึกสงสัยในตัวเอง มีปัญหาในการไว้วางใจผู้อื่น รู้สึกต่ำต้อย ขาดความรัก หรืออ่อนไหวต่อคำวิจารณ์
การรู้สึกมั่นใจในตัวเองอาจขึ้นอยู่กับสถานการณ์ ตัวอย่างเช่น คุณสามารถรู้สึกมั่นใจมากในบางด้าน เช่น วิชาการ แต่ขาดความมั่นใจในด้านอื่น ๆ เช่น ความสัมพันธ์ เป็นต้น
ส่วนความหมาย ที่ APA ระบุไว้ มี 2 ความหมาย คือ
1. เชื่อมั่นในความสามารถและวิจารณญาณของตนเอง
2. ความเชื่อที่ว่าเราสามารถ เรามีศักยภาพที่จะทำงานได้สำเร็จ
ความมั่นใจ ในตัวเองในด้านต่าง ๆ
1. ความมั่นใจในตัวเองในลักษณะภายนอก
เช่น รูปร่าง หน้าตา การแต่งตัว เพราะเวลาเราดูแลตัวเอง ไม่ว่าจะในรูปแบบไหน อาจจะออกกำลังกาย แต่งหน้า แต่งตัว หรือการทำหัตถการ ศัลยกรรม พอลักษณะภายนอกของเราเป็นไปในทางที่เราชอบ จะช่วยเสริมความมั่นใจให้ได้เช่นกัน
2. ความมั่นใจในการมีปฏิสัมพันธ์ และการเข้าสังคม
การที่เราจะพาตัวเองไปรู้จักกับใครสักคน สำหรับคนที่ขาดความมั่นใจในตัวเอง มักไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ ต้องอาศัยความมั่นใจมากเช่นกัน
3. ความมั่นใจด้านความรัก
หากเรามั่นใจในตัวเอง เราจะไม่ยอมตกอยู่ในความสัมพันธ์ที่ toxic เราจะรู้ว่าตัวเองดีพอที่จะหาความสัมพันธ์ใหม่ได้ ซึ่งความมั่นใจนี้แหละเป็นประตูไปสู่โอกาสได้พบเจอสิ่งที่ดี
เราจะไม่ลดมาตรฐานของตัวเอง เราจะไม่เลือกใครก็ได้เข้ามา เพราะคนที่ความมั่นใจต่ำ มีแนวโน้มสูงมากที่จะไม่เลือก เพราะคิดว่าเราไม่คู่ควรกับสิ่งดี ๆ
ความแตกต่างกันของคนที่มีความมั่นใจและขาดความมั่นใจ
เพื่อเข้าใจว่า ความมั่นใจ (self-confidence) ว่าคืออะไรได้อย่างชัดเจนมากขึ้น
มั่นใจ
- ทำในสิ่งที่เราเชื่อว่าถูกต้อง แม้ว่าคนอื่นจะเย้ยหรือวิพากษ์วิจารณ์คุณในเรื่องนั้น
- เต็มใจที่จะเสี่ยงและก้าวไปอีกขั้นเพื่อสิ่งที่ดีกว่า
- ยอมรับความผิดพลาดและเรียนรู้จากมัน
- รอคนอื่นมาแสดงความยินดีกับคุณในความสำเร็จของคุณ
- น้อมรับคำชมอย่างสุภาพ
ขาดความมั่นใจ
- ทำตามสิ่งที่คนอื่นคิด
- อยู่ใน comfort zone ตัวเอง กลัวความล้มเหลวและหลีกเลี่ยงความเสี่ยง
- ทำบางอย่างเพื่อปกปิดข้อผิดพลาดและหวังว่าเราจะสามารถแก้ไขปัญหาได้ก่อนที่ใครจะสังเกตเห็น
- ยกย่องตนเองให้บ่อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ หรือ โทษตัวเอง ตำหนิตัวเอง ไม่ยอมรับและไม่เชื่อคำชื่นชมจากคนอื่น
- ละเว้นการชมเชยโดยไม่ตั้งใจ
ความมั่นใจ vs. การหลงตัวเอง ต่างกันอย่างไร?
การหลงตัวเองอาจเกิดจากความไม่มั่นคงและกลไกการป้องกันตัวเองทางจิตใจ เพื่อให้ตัวเองรู้สึกเหนือกว่าผู้อื่น ในขณะที่ความมั่นใจมาจากการตระหนักรู้ในตนเอง
ความมั่นใจ (self-confidence) vs. การรับรู้คุณค่าของตัวเอง (self-esteem) ต่างกันอย่างไร?
ทั้งสองคำนี้แตกต่างกันตรงที่ใจความสำคัญ ความมั่นใจในตัวเอง self-confidence จะโฟกัสไปที่การที่เราเชื่อในความสามารถและศักยภาพของตัวเอง
ในขณะที่การรับรู้คุณค่าของตัวเอง self-esteem จะโฟกัสไปที่ การที่เรารับรู้และพึงพอใจในคุณค่าของตัวเอง
ทั้งสองอย่างมีความสำคัญต่อการใช้ชีวิตพอ ๆ กัน และเกี่ยวข้องเชื่อมโยงกันด้วย คือคนที่มั่นใจในตัวเองมีโอกาสสสูงจะรับรู้คุณค่าในตัวเอง และคนที่เห็นคุณค่าตัวเองก็อาจจะนำไปสู่ความมั่นใจในตัวเองได้เช่นกัน
ทำไมความมั่นใจจึงสำคัญกับเรา
1. สร้างแรงจูงใจที่ยิ่งใหญ่
เมื่อความมั่นใจของเราเพิ่มขึ้น เราจะพบว่าตัวเองมีแรงผลักดันมากขึ้นในการลงมือทำ รู้สึกมีพลังในการไล่ตามเป้าหมาย
2. สร้างความยืดหยุ่นในชีวิตมีมากขึ้น
ความมั่นใจช่วยให้เรามีทักษะและวิธีการรับมือในการจัดการกับความล้มเหลว ซึ่งความมั่นใจในตนเอง ไม่ได้หมายความว่าเราจะไม่ล้มเหลว แต่จะเริ่มเข้าใจอย่างแท้จริงว่าความล้มเหลวและความผิดพลาดนำไปสู่การเติบโตได้อย่างไร
3. สร้างความสัมพันธ์ที่ดีขึ้น
เมื่อเรามีความมั่นใจในตัวเองมากขึ้น เราก็จะจดจ่อกับตัวเองน้อยลง เราจะคุยกับผู้คนรอบข้างด้วยความเป็นมิตร และธรรมชาติ
4. ทำให้เราใช้ชีวิตอย่างเป็นตัวเองและมีจุดยืน
ความมั่นใจสำคัญมากที่จะทำให้เราเชื่อและยอมรับในสิ่งที่ตัวเองเป็น คิด และรู้สึก รวมถึงกล้าที่จะแสดงสิ่งเหล่านั้นออกไปให้คนอื่นรับรู้
สาเหตุใดได้บ้างที่นำไปสู่ขาดความมั่นใจ ?
1. การบาดเจ็บทางใจ การล่วงละเมิด ทางร่างกาย ทางเพศ และทางอารมณ์ล้วนส่งผลต่อความรู้สึกมั่นใจในตนเองของเราอย่างมาก
2. วิธีที่เราได้รับการปฏิบัติในครอบครัวของเราอาจส่งผลกระทบต่อความเป็นตัวตนของเรา ตัวอย่างเช่น หากคุณมีพ่อแม่ที่ดูถูกตลอดเวลา เปรียบเทียบกับคนอื่น ๆ บ่อย ๆ
3. การกลั่นแกล้ง ในวัยเด็กสามารถทิ้งร่องรอยไว้บนความมั่นใจของเรา ทั้งในด้านรูปลักษณ์ภายนอก ความสามารถทางสติปัญญา
4. เพศ เชื้อชาติ ผลการศึกษาจำนวนหนึ่งแสดงให้เห็นว่าผู้หญิงเข้าสังคมโดยต้องกังวลมากขึ้นว่าจะถูกมองอย่างไร
5. การถูกปฏิเสธ การถูกปฏิเสธทางสังคม โดยคนอื่นหรือคนใกล้ชิด จะทำให้เรามีความรู้สึกและมุมมองที่เปลี่ยนแปลงไปต่อศักยภาพของตัวเองได้
6. การเปรียบเทียบ การเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น หากในแง่ที่ว่า คนอื่นดีกว่า เราด้อยกว่า จะทำให้เรามั่นใจน้อยลงหรือไม่มั่นใจไปเลยในความสามารถของตัวเอง
สร้างความมั่นใจให้กับตัวเองได้อย่างไร
1. หยุดเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่นลการศึกษาในปี 2018 ที่ตีพิมพ์ใน Personality and Individual Differences พบความเชื่อมโยง นักวิจัยตั้งข้อสังเกตว่าเมื่อผู้คนเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น พวกเขารู้สึกอิจฉา และยิ่งมีความอิจฉาริษยามากเท่าไหร่ พวกเขาก็ยิ่งรู้สึกแย่กับตัวเองมากขึ้นเท่านั้น
2. ล้อมรอบตัวเองกับคนที่เป็นบวก คนที่เราใช้เวลาด้วยสามารถมีอิทธิพลต่อความคิดและทัศนคติขอเราเกี่ยวกับตัวคุณเอง
3. ดูแลร่างกายของตัวเอง รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
4. หาจุดยืนของตัวเองให้เจอ หากเรารู้ว่าเราเป็นยัอย่างไง เรามีทัศนคติต่อเรื่องต่าง ๆอย่างไร จะทำให้เราตัดสินใจได้ตรงกับสิ่งที่ตัวเองต้องการมากที่สุด
5. Positive self-talk คือ คำพูดคนอื่นไม่ได้มีผลมากเสมอไป ยกตัวอย่างบางคนที่เขามั่นใจ ไม่ว่าใครจะมาบอกว่า เขาแปลก เขาไม่สวย เขาไม่เก่ง มันไม่กระทบคน ๆ นั้นเสมอไปถ้าเขาตระหนักรู้ว่าตัวเองมีศักยภาพ
ผลกระทบจากการมั่นใจในตนเองมากเกินไป
Narcissism
จะพยายามหาลู่ทางที่จะรักษาคุณค่าของตัวเองโดยไม่คำนึงถึงเหตุผลใด ๆ พวกเขาจะไปอยู่ในโลกส่วนตัวที่ยึดตรรกะของตนเองเป็นที่ตั้งโดยไม่สนความคิดของคนอื่น
สิ่งที่พวกเขาชอบทำคือการสร้างกลุ่มที่มีความเชื่อคล้ายๆกับตนเองขึ้นมา เพื่อทำให้ตรรกะที่ตัวเองได้สร้างไว้แข็งแกร่งยิ่งขึ้นและมองคนที่เห็นต่างจากกรอบความคิดของตนเองว่าเป็นพวกไร้สาระ ไร้ค่า คนละชั้น
Overconfidence Bias
ความมั่นใจในตัวเองเกินไป ก็คือ การที่เรามีแนวโน้มจะประเมินตัวเองสูงกว่า ปกติ ทั้งในด้าน ความฉลาด ความสามารถ และอื่นๆ หรือเรียกสั้นๆก็คือ การที่เรามีความั่นใจในตัวเองสูงเกินไป
คนส่วนใหญ่จะรู้จักกันในชื่อ ความมั่นหน้า BIAS ประเภทนี้จะพบเจอมากที่สุด เจอง่ายที่สุด ตัวอย่างเช่น คนเกิน 80% ในประเทศไทยบอกว่าตัวเองขับรถดีกว่ามาตรฐาน ซึ่งจริง ๆ แล้วเป็นไปไม่ได้ในเชิงสถิติ
สูญเสียความสัมพันธ์
การมั่นใจควร ถูกที่ ถูกเวลา โดยความมั่นใจของเราจะไม่ทำร้ายจิตใจของใคร
ที่มา
WHAT IS SELF-CONFIDENCE?
How to Build Self-Confidence
Overconfidence and Underconfidence
Why Self-Confidence Is More Important Than You Think
5 Reasons People Have Low Self-Confidence
Post Views: 4,669