ในยุคนี้ การมูเตลู ดูดวง ทำนายดวงชะตาราศี เข้าถึงง่าย พบได้ทุกแพลตฟอร์ม ถูกใจสายมูเป็นอย่างมาก เราเองก็เป็นหนึ่งในนั้น แต่จะว่าไปก็มีคนอีกจำนวนหนึงที่เรียกได้ว่า คนไม่ดูดวง
ทำไมถึงเป็นอย่างนั้น เหตุผลของพวกเขาคืออะไร?
เหตุผลของ คนไม่ดูดวง
การดูดวงเป็นจิตวิทยาที่ไม่ใช่จิตวิทยา ?
จิตวิทยา คือศาสตร์ที่ใช้วิทยาศาสตร์และสถิติศึกษามนุษย์ ในทุก ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นความคิด ความรู้สึก อารมณ์ พฤติกรรม ซึ่งวิทยาศาสตร์ คือ ต้องมีการทดลองให้ได้องค์ความรู้อะไรบางอย่าง
เพื่อสรุปว่ามนุษย์เป็นแบบนั้นแบบนี้ แต่กลับกัน การดูดวงจะมีหลายศาสตร์เช่น astrology ที่ดูตำแหน่งดวงดาวเพื่อทำนายชะตาชีวิต บอกว่าชีวิตเลยจะมีแนวโน้มจะเป็นแบบนั้น คนนี้จะเจอแบบนี้ ซึ่งวิทยาศาสตร์ยังพิสูจน์ไม่ได้
จิตวิทยาในการดูดวง = การพูด การสื่อสารของหมอดูอาจมีจิตวิทยาเข้ามาเกี่ยวข้อง หากสามารถพูดอะไรบางอย่างที่สร้างความเชื่อใจให้ลูกค้าได้ หรือทำนายลักษณะนิสัยบางอย่างได้ค่อนข้างตรงใจผู้ดูดวง
ทำให้สบายใจขึ้น ให้มีกำลังใจในการใช้ชีวิตมากขึ้น นั่นหมายความว่าเขาอาจจะกลับมาใช้บริการคุณอีก
ความกลัว ความระแวง หรือ จิตตก
เหตุผลหลักในการไม่ดูดวงคือ หากหมอดูทักในเรื่องที่เรากังวล จะรู้สึกกลัวมากขึ้น กังวลว่าจะเกิดขึ้นไหม ทำให้ใช้ชีวิตด้วยความระแวง ไม่มีความสุข เกิดขึ้น เพราะ confirmation bias
มนุษย์จะเลือกรับรู้แต่ข้อมูลที่จะช่วยยืนยันความเชื่อของตัวเอง บางคนที่มีเรื่องไม่ดี บังเอิญเกิดขึ้นบ่อยในช่วงนั้น อาจจะเผลอไปโฟกัสและเชื่อโดยไม่รู้ตัวว่าช่วงนี้ดวงไม่ดี ทำให้โฟกัสและรับรู้แต่เรื่องที่ไม่ดี
ไม่เชื่อเรื่องของการดูดวง
ความไม่เชื่อส่วนบุคคล คนไม่เชื่อก็คือไม่เชื่อ จึงเลือกที่จะไม่ดูดวงเพราะความเชื่อส่วนบุคคลของตนเอง
รู้ทัน bias ของตัวเอง
The Barnum effect ปรากฏการณ์นี้เป็นความลำเอียงทางความคิด ทำให้คนมีแนวโน้มที่จะเชื่อมโยงตัวเองเข้ากับคำพูดหรือโยคทั่ว ๆ ไป อย่างเช่น อ่านทำนายดวงชะตาประโยคกล่าวไว้กลาง ๆ แต่เรากลับมองว่า
ใช่เลย ตรงมากเหมือนเขียนมาเพื่อเรา
การทดลองที่สนับสนุน Barnum Effect เขาบอกกับนักศึกษาว่า เขาจะใช้ความรู้ความสามารถของเขาในการวิเคราะห์ลักษณะอุปนิสัยของแต่ละคนออกมา
โดยจะเขียนใส่กระดาษแล้วยื่นให้แต่ละคนอ่านและเมื่อนักศึกษาอ่านคำวิเคราะห์นิสัยของตัวเองแล้ว จะต้องให้คะแนนความแม่นยำของการทำนาย
ซึ่งผลการทดลองออกมาพบว่า Forer ได้คะแนนรวมเฉลี่ยสูงมาก นักศึกษามากกว่า 40% ให้คะแนนเต็ม แต่เมื่อทุกคนแลกใบวิเคราะห์กันอ่านก็ต้องตกใจ เพราะทุกใบถูกทายนิสัยเหมือนกันหมด
เหตุผลว่าทำไมบางคนเลือกดูดวง
ความเชื่อที่ถูกส่งต่อกันมาและ ประสบการณ์การดูดวง
เราส่งต่อความเชื่อกันได้เพราะเราเป็นสัตว์สังคม ยิ่งถ้าเราชอบดูดวงอยู่แล้ว และมีคนใกล้ตัวมารีวิวว่าหมอดูคนนี้ทำนายแม่น เราก็จะมีแนวโน้มเลือกที่จะดูดวงมากขึ้นไปอีก
สอคคล้องกับวงจรของลูกค้าในการตัดสินใจบริโภคสินค้า คือ ผู้บริโภคหรือผู้รับบริการจะมีกระบวนการในการตัดสินใจซื้อ 5 ขั้นตอนคือ
1. ความต้องการ
ผู้บริโภคจะเกิดความต้องการหรือรับรู้ถึงปัญหาที่เกิดขึ้น จึงต้องการหาอะไรบางอย่างเพื่อแก้ไขปัญหานั้น
2. การแสวงหาข้อมูล( information search )
เมื่อเขาเกิดความต้องการเแล้ว เขาก็จะไปหาข้อมูลค่ะ เหมือนเวลาที่เราอยากได้อะไรสักอย่างแล้วเราไปดูรีวิว ซึ่งการหาข้อมูลนั้นก็มาจากหลายแหล่งด้วยกัน แต่แหล่งข้อมูลที่มีอิทธิพลต่อผู้บริโภคมากที่สุด
คือ แหล่งบุคคล (Personal Sources) เพื่อนสนิท ครอบครัว เพื่อนบ้าน และผู้ใกล้ชิด หรือการ โฆษณาต่าง ๆ ก็สำคัญเช่นกัน
3. การประเมินทางเลือก
เขาจะดูว่าสินค้าแต่ละอันตอบโจทย์ความต้องการเขาได้มากแค่ไหน ข้อดี ข้อเสียแลคุณสมบัติของแต่ละสินค้า ซึ่งจะมีเรื่องของความเชื่อ แบรนด์และทัศนคติต่าง ๆ เข้ามาเกี่ยวข้อง
4. การตัดสินใจซื้อ
เมื่อเขาจะได้สินค้าที่ตรงกับความต้องการของตนเองมากที่สุด เขาจะเกิดความตั้งใจที่จะซื้อขึ้น
5. ความรู้สึกหลังซื้อ
เมื่อลูกค้าเกิดความพึงพอใจในตัวสินค้าก็จะมีการซื้อซ้ำอีกในครั้งถัดไป แต่ในทางกลับกัน ถ้าลองแล้วไม่ดี ไม่พอใจก็จะเกิดทัศนคติที่ไม่ดีและเลิกใช้หรือเลิกรับบริการ
เพราะฉะนั้นประสบการณ์ซื้อสำคัญมากๆ หากเขาเกิดความประทับใจ ดูแล้วแม่น ดูแล้วตรง แก้ไขปัญหาให้เขาได้ ก็จะกลับมารับบริการอีก
การดูดวงช่วยทำให้เราสบายใจขึ้นได้ เป็นกลไกการแก้ปัญหา
เป็นเหมือนการระบายความรู้สึกและหาทางออกให้กับปัญหาที่เกิดขึ้น
กลัวความไม่แน่นอนของชีวิต
เพราะความไม่แน่นอนมักจะทำให้เกิดความกังวล เช่น คนดูดวงกันมากขึ้นช่วง COVID เพราะไม่มีอะไรคาดเดาได้ ทำให้เขาต้องหาวิธีจัดการกับความรู้สึกคือ มีความเชื่อโชคลาง (Superstitious) และพึ่งหมอดู
เพื่อให้หมอดูทำนายว่าอนาคตต่อจากนี้จะเป็นอย่างไร เราจะดีขึ้นไหม เจอกับปัญหาอะไรไหม
ที่มา :
Why do we believe our horoscopes?
ทำไมหมอดูทายแม่นจัง?
ขั้นตอนในการตัดสินใจซื้อ
Post Views: 2,909