เคยไหม? ที่รู้สึกเหมือนทุกอย่างรอบตัวเหมือนไม่มีอยู่จริง ไม่ใช่เรื่องจริง? เหมือนตื่นและฝัน ในเวลาเดียวกัน.. 

ในบทความนี้จะพาไปรู้จักกับ ภาวะ Derealization หรือ ความจริงวิปลาส เหมือนตื่นและฝันในเวลาเดียวกัน

รู้จักกับภาวะ เหมือนตื่นและฝัน Derelization 

จากการรวบรวมข้อมูล ลักษณะสำคัญ คือ

1. ตัดขาดจากความเป็นจริง รู้สึกเหมือนอยู่ในโลกความฝัน สิ่งแวดล้อมที่เห็นไม่มีอยู่จริง

2. เกิดความสับสนระหว่างโลกความจริงและโลกความฝัน เหมือนตื่นและฝันในเวลาเดียวกัน เป็นประโยคจากบทความเว็บไซต์ Un-lockmen ที่อธิบายได้เห็นภาพ

3. ประสบการณ์และการรับรู้ของแต่ละคนจะแตกต่างกันไป อาจจะรู้สึกเหมือนตัวเองอยู่ในรายการทีวี ทุกอย่างเป็นเรื่องที่หลอกลวง

ความจริงวิปลาสเป็นประสบการณ์ที่เป็นอัตวิสัย เป็นลักษณะที่ปราศจากความจริง ซึ่งแตกต่างจากบุคลิกวิปลาส  (Depersonalization) 

ซึ่งความจริงวิปลาสเรื้อรังอาจมาจากการทำหน้าที่ผิดปกติของสมองกลีบท้ายทอยและกลีบขมับ จำนวนกรณีผู้ป่วยที่เป็นคือ 5% และ 31-66% ก็คือเกิดจากเหตุการณ์ที่ทำให้เจ็บทางกายหรือทางใจ 

คำว่า Derealization มักจะมาคู่กับ Depersonalization ค่ะ ทั้ง 2 เกี่ยวกับการตัดขาดทั้งคู่ แต่ต่างกันตรงที่ Derealization จะเป็นการตัดขาดจากความเป็นจริง 

ส่วน Depersonalization อ้างอิงจากเว็บไซต์ Mayo clinic จะเป็นการตัดขาดจากตัวเองค่ะ คือ รู้สึกเหมือนเป็นเพียงผู้สังเกตการณ์ ความคิด ความรู้สึก อารมณ์ และร่างกายตัวเอง ไม่ใช่เจ้าของ ไม่สามารถควบคุมได้ 

เหมือนตื่นและฝัน ในเวลาเดียวกันผิดปกติไหม?

ถือว่าผิดปกติ เพราะ Derealization ถือเป็นประเภทหนึ่งของ Dissociative disorder ที่เป็นกลุ่มโรคทางจิตเวช ผู้ป่วยจะมีปัญหาเกี่ยวกับการรับรู้ 

ซึ่งอาการของโรคบุคลิกวิปลาสปกติไม่ได้ก่อให้เกิดอันตรายใด ๆ สักพักอาจจะสามารถหายไปเองได้

Derealization เกิดขึ้นได้อย่างไร 

1. เป็นภาวะที่ร่างกายสร้างขึ้นเพื่อโต้ตอบต่อสถานการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจ เช่น การสูญเสีย ทำให้ตัดขาดจากโลกภายนอก ไม่รับรู้ความเป็นจริง เพื่อปกป้องตัวเอง 

2. การมีปัญหาสุขภาพกายและสุขภาพจิต เช่น ภาวะสมองเสื่อม ภาวะซึมเศร้า เป็นต้น 

3. การใช้สารเสพติด ฤทธิ์ต่าง ๆ สามารถส่งผลต่อการทำงานของสมองได้ 

Derealization จัดการอย่างไร

วิธีเบื้องต้น คือ การกระทำที่ช่วยให้ตระหนักรู้ความเป็นจริงและสิ่งแวดล้อม ยกตัวอย่างจากเว็บไซต์ Calm clinic และ Wikihow

1. หยิกตัวเองเบา ๆ

2. จับบางสิ่งที่มีความอุ่นหรือความเย็น แล้วโฟกัสกับความรู้สึกอุ่นหรือเย็นนั้น

3. ลองพิจารณาสิ่งของรอบข้าง ว่ามันคืออะไร มันใช้ทำอะไร หรือลองนับดูว่ามีกี่ชิ้น

4. ต้องพยายามดึงสติกลับมาอยู่กับความเป็นจริง

5. อาจจะลองจดจ่ออยู่กับสิ่งรอบตัว พยายามเอาตัวเรากลับเข้าไปมีส่วนร่วมกับสภาพแวดล้อมตรงหน้า 

6. มีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบตัว  พูดคุยกับเขา โทร หรือส่งข้อความ ตั้งสติแล้วพยายามกลับเข้าสู่บทสนทนาเดิม จิตใจของเราจะได้กลับสู่ปัจจุบัน 

วิธีเบื้องต้นจะเกี่ยวกับการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง 5 ของมนุษย์ ที่เป็นเหมือนสิ่งที่เรียกว่า “เครื่องมือ” ในการรับสาร

เพราะฉะนั้น การใช้อวัยวะรับรับรู้ ภาพ รส กลิ่น เสียง และสัมผัส รอบตัว จึงเป็นเหมือนวิธี deal กับภาวะนี้ที่สำคัญที่สุด ที่สำคัญ คือ การพิจารณารายละเอียดของสิ่งที่รับรู้

จะทำให้รู้สึกได้ว่า “สิ่งนั้นมีอยู่จริงนะ” ฟังดูเหมือนกำลังใกล้ชิดกับความเป็นจริงขึ้นไปอีกขั้นหนึ่ง แนะนำว่าการไปพบผู้เชี่ยวชาญจะดีที่สุด เพื่อให้ทราบสาเหตุและได้รับการรักษาที่ถูกต้อง

เพราะหากปล่อยไว้ อาการนี้อาจจะรบกวนชีวิตประจำวันได้